یازدهم دی ماه 1324 در یکی از کوچه‌های قدیمی خیابان امیرکبیر تهران متولد شد. بازیگری و کارگردانی تئاتر را از جشن پایان تحصیل دبستان آغاز کرد و در دوران دبیرستان ادامه داد و در سال‌های آخر دبیرستان مشغول به اجرا و بازیگری در رادیو شد تا این‌که وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و در رشته تئاتر زیر نظر اساتیدی چون دکتر مهدی نامدار، دکتر مهدی فروغ، حمید سمندریان، پرویز ممنون و… مدرک کارشناسی ارشد خود را با گرایش بازیگری و کارگردانی دریافت کرد. او در دوران دانشجویی کار دوبله را نیز آغاز کرد.
در همان سال‌ها برای اولین‌بار در تله‌تئاتر طبیب اجباری به کارگردانی حمید سمندریان جلوی دوربین رفت و سپس در نمایش درس نوشتة اوژن یونسکو، به کارگردانی پری صابری در نقش مقابل محمدعلی کشاورز روی صحنه رفت. مریم معترف با دریافت مدرک کارشناسی در رشتة بازیگری و کارگردانی، در مدرسه عالی تلویزیون و سینما در رشتة تهیه‌کنندگی آموزش دید و به‌عنوان تهیه‌کننده رسمی در تلویزیون ملی ایران شروع به‌کار کرد. سپس برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در رشته زیبایی‌شناسی و تکنیک‌های تئاتری از دانشگاه پاریس، مدرک کارشناسی ارشد خود را گرفت. پس از بازگشت به ایران کار خود را در تلویزیون ادامه داد و چند کار هم برای کودکان کارگردانی و تهیه‌کنندگی کرد. در آن که سری » «دالی» مورد علاقه کودکان و نوجوانان قرار گرفت. در سال1368 برای بازی در نمایش آهسته با گلسرخ به کارگردانی هادی مرزبان، به قلم اکبر رادی به اداره تئاتر رفت و همان جا ماندگار شد و کارهای تئاتری خود را آن‌جا ادامه داد. کارگردانی نمایش‌هایی چون آهوان و آدم‌ها برگرفته از افسانه‌های ترکمنی، فرود سیاوشان و مادر همه آن اسفندیاران برداشت از شاهنامه، گوشه‌نشینان آلتونا نوشته ژان پل سارتر، دیوار چین از ماکس فریش و بانو گشسب دختر رستم دستان از آثار اوست.
مریم معترف در بازیگری تلویزیونی نیز فعال بوده و در آثاری چون سماور ندیده‌ها از نصرت‌الله نویدی ، فیل در پرونده، دست‌های آلوده از ژان پل سارتر، نوروزنامه، و… و سریال‌هایی چون روح مهربان، عیاران، همسایه‌ها، خانه در انتظار، اولین شب آرامش و… ایفای نقش کرده است.
بازی در فیلم‌های سینمایی نیز از دیگر دلمشغولی‌های اوست و از آثار سینمایی او می‌توان به آن سوی مه، مهر و ماه، دستمزد، دندون طلا، تا غروب، آپارتمان شماره 13 و… اشاره کرد.
از بازی‌های روی صحنه او نیز می‌توان پیروزی در شیکاگو به کارگردانی داود رشیدی، چمدان به کارگردانی فرهاد آئیش، عقاب دوسر، رستم و اسفندیار و انگل‌ها را نام برد.
مریم معترف گویندگی چند نوار و لوح فشرده قصه برای کودک و نوجوان چون ماهی سیاه کوچولو، خرگوش‌ها و ستاره‌ها و خروس زری پیرهن پری نوشته احمد شاملو را نیز برعهده داشته است.
مریم معترف ده سال مدیریت اداره تئاتر و خانه نمایش را عهده‌دار بود و درحال حاضر بیشتر به کارگردانی تئاتر صحنه‌ای مشغول است. او در سال‌های اخیر دو نمایش برای کودکان و نوجوانان رو صحنه برده که علاوه بر استقبال کودکان و نوجوانان مورد توجه فرهنگ‌دوستان نیز قرار گرفت. نمایش‌های قصه‌های من و تو و رستم و شاهنامه و قصه‌های پرماجرای کشتی نوح از آن جمله است.
او علاوه بر داوری جشنواره‌های متعدد تئاتر، دو دوره دبیر جشنواره تئاتر بانوان بوده و در ضمن به تدریس در آموزشگاه‌های تئاتری نیز مشغول است. هم‌چنین چند دوره به تدریس در دانشکده صدا و سیما و دانشگاه اراک پرداخت.
سال 1388 از طرف اداره کل هنرهای نمایشی از او تقدیر و تجلیل شد و در سال 1394 از طرف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بزرگداشتی برای او برگزار شد.
استاد مریم معترف مدرک درجه یک هنری دارد و از سال 1392 به عضویت موسسه هنرمندان پیشکسوت درآمده است.
