به گزارش روابط عمومی موسسه هنرمندان پیشکسوت نمایشگاه «گنجینه مانا» شامل آثار ۴۰ هنرمند پیشکسوت عصر سه‌شنبه ۸ تیرماه توسط موسسه هنرمندان پیشکسوت و با حضور سیدمجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت، مریم معترف نایب رئیس هیات مدیره موسسه هنرمندان پیشکسوت، حجت الاسلام دعایی، بهمن نامورمطلق رئیس فرهنگستان هنر، قادر آشنا مدیر کل هنرهای نمایشی، مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان ایران و جمعی از پیشکسوتان هنرهای سنتی و دیگر هنرمندان پیشکسوت در فرهنگستان هنر افتتاح شد.
در ابتدای مراسم افتتاحیه، نیکنام حسینی پور مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت در سخنانی گفت: نمایشگاه «گنجینه مانا» تلاش دارد تا حاصل دسترنج هنرمندان پیشکسوت عرصه هنرهای سنتی را که در مسیر اعتلای هنرهای سنتی و ارتقای فرهنگ و سنت‌های این سرزمین گام برداشتند، نمایش دهد.
متن سخنان او بدین شرح است:
بنام خالق زیبایی‌ها
و او که بزرگترین هنرمند جهان آفرینش هست.
درابتدا وظیفه خودم می‌دانم نام ویاد زنده یاد هنرمند فقید استاد الله‌ویردی افراش را زنده نگه دارم که در هفته گذشته متاسفانه ایشان را از دست دادیم وامروز هفتمین روز درگذشت آن هنرمندفقید می‌باشد اما نامش وآثارش مانا خواهند بود. البته فرزندان استاد در فضای فرهنگی کشور فعالیت میکنند که امیدوارم بتوانیم از حضور آنها استفاده کنیم . همچنین یاد همه هنرمندانی را که در یکسال گذشته از بین ما رفتند زنده نگه می‌داریم وامیدوارم که همه هنرمندان واهالی هنر همیشه سالم وتندرست باشند وجامعه بتواند از هنر انها استفاده نماید.
خوشامد می‌گویم خدمت همه میهمانان عزیز وارجمند وعذر مارا بپذیرید که به دلیل کرونا وشرایط ناپایداری که در کشور وجود دارد نمی‌توان برنامه ریزی دقیقی انجام داد.البته قرار بود ما این نمایشگاه را از 18 خرداد داشته باشیم اما با مشورت خود هنرمندان به این تاریخ منتقل گردید.
جایگاه هنرهای سنتی به عنوان بخش هویت بخشی به نظرم همیشه ودر همه تاریخ مورد توجه بوده است .زیرا بخش عمده‌ای از فرهنگ وهنر وتاریخ این سرزمین با آنها پیوند خورده است .نمی‌توان از هنرهای سنتی صحبت کرد اما از تاریخ نگوییم. هنرهای سنتی تاریخ تحول وتطور تاریخی این مرز وبوم را نشان می دهد.هنرمندانی که اینجا جمع هستند که نمونه کوچکی از جمع بسیار بزرگی در این سرزمین پهناور هستند که در نقاط مختلف ایران به هنرمندی و هنر آرایی مشغول هستند،این خلق‌کنندگان آثار با ذهن خلاق خود ودست‌های پر توان از اجسام مختلف هنرهای بدیع ودستی را شکل می‌دهند .یعنی هم ذهن هنرمندی دارند وهم دست‌های هنرسازی و چقدر بایدهنرمند باشید که این توازن را بین ذهن ودست فراهم کنید .شاید بتوانیم بگوییم اینها کیمیاگر هستند .همه می‌دانیم کیمیاگر چه کاری را انجام می دهدتبدیل مس به طلا در تعریف اولیه آن وتبدیل جسم بی جان به شیء که حامل پیام و یک فرهنگ است و به قول مولوی:
ای کیمیا ای کیمیا در من نگر زیرا که من صد دیر را مسجد کنم صد دار را منبر کنم
یابه قول حافظ:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند آیا بود که گوشه چشمی به ما کنند
در همین جمع ببینید خانم سیروس با خاک چه نقش‌هایی که نمی‌زنند یا آقای نگینی با سنگ چه هنرهایی که نمی‌آفرینند یا استاد نباتی از شیشه چه چیزی درست میکنند یا آقای طوسی با چوب یا آقای فیناستیان با فلز و…..همه شما هنرمندان که باذهن خلاق خود از هیچ چیز همه چیز درست می‌کنید ودر طول تاریخ میراث بانی کرده‌اید از این هنر اصیل ایرانی و با این هنر تاریخ را به نسل جدید پیوند زده‌اید.
این هنرها در همه زندگی روزمره ما نمود دارند اصلا در خانه‌هایی که این صنایع هنری وجود دارند یک آرامشی وجود دارد.
می‌خواهم از اینجا یک پیوندی بزنم بین این هنرها وصنایع خلاق وشهرهای خلاق که در معاونت هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به همت جناب اقای حسینی و همکارانشان در معاونت و وزارتخانه انجام شده و کار بسیار هوشمندانه‌ای بوده است که به‌صورت بین المللی توسط یونسکو در سطح جهان در حال انجام است.در این طرح می‌گویند که توسعه باید به‌صورت متوازن حرکت کند هم اقتصادی وهم فرهنگی واقتصاد هم باید بر بستر فرهنگ بومی و محلی حرکت کنند. شهر خلاق به معنای محیط فرهنگی واجتماعی است که در آن امکان تحقق استعداد و خلاقیت افراد یعنی شهروندان فراهم است و در آن بازار هنرها وصنایع فرهنگی نسبت به سایر ابعاد اقتصادی از اهمیت وموقعیت بالاتری برخوردار است .با توجه به تنوع گسترده فرهنگی در ایران وبسترهای مناسبی که وجوددارد توجه به اقتصاد فرهنگ وهنرهای سنتی که استعداد هر بخش از کشور را نشان می‌دهد، می‌تواند باعث اشتغال زایی گردند. زیرا هنر زایش دارد وزبان هنر زبان صلح است و آرامش و دوستی وشهرهای خلاق می‌توانند اینگونه باشند. در ایران نیز شهرهای اصفهان، بندر عباس وسنندج به نوعی حوزه شهرهای خلاق هنرهای سنتی وصنایع دستی محسوب می‌گردند .اما آیا ما می‌توانیم در ایران که زمانی جاده ابریشم ومحل داد وستد هنرهای سنتی بود و با این هنرها فرهنگ ما هم منتقل می‌گردید وزبان فارسی را در چین وهند و… بر سردرب مساجد و اماکن فرهنگی می‌بینید اما آیا نباید در قرن جدید همت بزرگی کرد؟ به نظرم با توجه به هنرهای سنتی که درون‌زا هستند می‌توان قدم‌های بزرگی را برای هم انتقال فرهنگ و هم توسعه نقاط مختلف کشور که هر کدام در یک حوزه استعداد دارند برداشت. زیرا خلاقیت را درحوزه هنرهای سنتی می‌بینیم که هم اصالت دارند و هم حامل پیام هستند ومی‌توانیم صادر کننده خوبی برای این هنرها باشیم وفرهنگ ایرانی هم خودبخود همراه انها صادر می‌شود.در ایران باید مزیت رقابتی شهرها شناسایی گردند و برای هر شهر یا روستا و…یک کارکرد مشخص تعریف کرد و آن هم کارکرد برتر است یعنی استعداد ذاتی وهنری هر شهر است. و باید بجای یکدست شدن ذایقه‌ها رنگارنگی ذایقه‌ها ورنگین‌کمانی ایران را قبول کنیم .تا در جامعه جهانی حل نشویم .
اما سوگمندانه باید اشاره کنم که این هنرها متاسفانه در حال کم‌‌فروغ شدن هستند درحالیکه آنها می توانند نقش مهمی در اشتغال وصادرات وارز آوری داشته باشند اما قوانین دست وپاگیر وبی دغدغه بودن خیلی از نهادهای متولی باعث گردیده ما یکی یکی این هنرمندان را از دست بدهیم بدون اینکه جایگزینی داشته باشند.
و مهمترین دغدغه ما در حوزه هنرهای سنتی بحث آموزش هست که چگونه این هنرها به نسل جدید منتقل می گردند زیرا بخش عمده آنها خود ساخته هنرمند است ویا سینه به سینه منتقل گردیده است ؟؟مادر موسسه در حد بضاعت خودمان کارهایی رابرای ثبت تاریخ شفاهی و…شروع کرده‌ایم اما نهادهای دیگر چکار می کنند؟مگرما چندهنرمند شاخص دراین حوزه داریم .که تجربه عینی وذهنی آنها باید ثبت و ضبط گردد.
نکته بعدی معیشت این هنرمندان است و اگر پای صحبت و درد دل خیلی ازآنها بنشینید این هنرمندان فرزندان خود را نهی میکنند از حضور در این عرصه ! چرا اینگونه هست .شاید یک دلیلش مسایل اقتصادی است. ومشکلات دیگری که مجال دیگری می‌طلبد.
در پایان جا دارد از همه هنرمندانی که خیلی با احساس مسئولیت این کار را جلو بردند که بدون مشارکت آنها این نمایشگاه به سرانجام نمی‌رسید تشکر وقدردانی نمایم. همچنین باید از فرهنگستان هنر ورئیس آن جناب اقای دکتر نامورمطلق و آقای اسماعیلی دبیر فرهنگستان ودکتر یارزاده مدیر موسسه صبا و همه همکارانشان بابت این همکاری تشکر ویژه نمایم که امید به تداوم آن دارم. وتشکر ویژه از جناب آقای دکتر حسینی معاون محترم امور هنری و ریاست هیات امنای موسسه که مشوق ما درموسسه در راهبری کارهای فرهنگی هستند و همیشه هم پشتیبان خوب موسسه هستند تشکر نمایم وهمچنین همکاران ساعی و پر تلاش خودم.
بهمن نامورمطلق رئیس فرهنگستان هنر نیز در ادامه مراسم در سخنانی با تشکر از مؤسسه هنرمندان پیشکسوت و حضور اساتید پیشکسوت هنرهای سنتی، به بیان خاطراتش از هم‌نشینی با اساتید هنرهای سنتی در نقاط و شهرهای مختلف کشور پرداخت.
وی، مرحوم محمدباقر برکت را تجسم یک هنرمند ایرانی سنتی دانست که آثارش نیز در نمایشگاه «گنجینه مانا» حضور دارد.
هنر ایران توسط احیا شدن نظام استاد شاگردی احیا می‌شود
نامورمطلق، تاریخ را یک دیکتاتور مستبد دانست که اجازه ماندن به انسان‌ها نمی‌دهد.
وی در این باره گفت: فرصت زندگی کردن برای آدم‌ها به صورت محدود وجود دارد و بیشتر باید تجربه کرد اما قشر هنرمندان پیشکسوت هیچ زمان پیری به خود نمی‌بینند، البته پیر می‌شوند اما پیری به خود نمی‌بینند. اگر قشر جوان تولید محصول میکنند که خیلی هم خوب است اما پیشکسوتان تربیت انسان میکنند. ما سعی کردیم در دانشگاه استاد فرشچیان کاری کنیم که نظام استاد شاگردی برقرار شود و به صورت غیررسمی این موضوع پیگیری شود.
وی تصریح کرد: هنر ایران توسط احیا شدن نظام استاد شاگردی احیا می‌شود که در نهایت منجر به احیای هنرهای سنتی خواهد شد. بنابراین اگر بخواهیم سیطره هنرهای سنتی را حفظ کنیم، پیشکسوتان می‌توانند به ما کمک کنند.
فرهگستان هنر نمی‌تواند در حوزه بازار هنر دخالت کند
رئیس فرهنگستان هنر در پایان در پاسخ به یکی از حضار که درباره حمایت بیشتر از هنرمندان هنرهای سنتی سوال پرسید، گفت: فرهنگستان هنر کارش سیاستگذاری در عرصه فرهنگ و هنر است. در گروه‌های هفتگانه فرهنگستان، یکی از گروه‌ها، عنوان هنرهای سنتی دارد که در حوزه سیاستگذاری و آموزش گامی جدی بر می‌دارد که نظام استاد شاگردی احیا شود. طرح تأسیس دانشگاه فرشچیان که برای احیای این نظام پدید آمد از همین گروه «هنرهای سنتی» نشأت گرفته است. ما در حوزه بازار نمی‌توانیم دخالتی کنیم اما می‌توانیم در حوزه سیاستگذاری در این زمینه ورود کنیم. همچنان که زمانی که در وزارت میراث فرهنگی مسئولیت داشتم، قانون حمایت از استادکاران را به مجلس بردیم.
در پایان مراسم، بهمن نامورمطلق، نیکنام حسینی پور، مجید رجبی معمار، حجت الاسلام دعایی، مریم معترف به نمایندگی از هنرمندان به هنرمندان پیشکسوت لوح سپاس اهدا کردند.
نمایشگاه «گبنجینه مانا» به همت مؤسسه هنرمندان پیشکسوت و مؤسسه فرهنگی، هنری و پژوهشی صبا برگزار شد و علاقه مندان به هنرهای سنتی تا ۱۹ تیرماه می‌توانند برای تماشای این آثار به تالار آینه مؤسسه فرهنگی، هنری و پژوهشی صبا مراجعه کنند.
