مجموعه کتاب “تاریخ شفاهی یکصد سال تئاتر کودک و نوجوان در ایران ” حاصل گفتگو داود کیانیان با پروانه باغچه‌بان ، رضا بابک ،بهرام شاه‌محمدلو ، قطب‌الدین صادقی ، عبدالرضا فیاضی و منصور خلج است که در قالب 7 جلد کتاب با حمایت موسسه هنرمندان پیشکسوت ، بنیاد نمایش کودک و همکاری نشر ثالث به چاپ رسیده است.
در ابتدای مراسم احسان حاجی پور -دبیر انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران – که اجرای این برنامه را بر عهده داشت با دعوت از سیدعباس عظیمی-مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت – مراسم را آغاز کرد.
هنر قابل تحریم نیست
مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت با گنجینه خواندن این موسسه گفت : در موسسه بیش از 1000 نفر عضو داریم که از سرمایه های کشور محسوب می شوند. اگر روزی نفت یا منابع کشور تمام شود ، این هنرمندان پیشکسوت هستند که با توانایی هنری خود که تمام شدنی و قابل تحریم نیست برای کشور درآمد کسب می کنند.
سیدعباس عظیمی در ادامه اضافه کرد:در دوره جدید مسئولیت خود از اعضا خواهش میکنم که بنده را یاری کنند تا متفاوت با گذشته پیش برویم و در تلاش هستیم تا قدم‌هایی را برداریم در جهت انتقال تجارب پیشکسوتان به نسل‌های آینده .که چاپ و انتشار همین مجموعه کتاب نیز یکی از همین قدم ها است . البته در حال حاظر از لحاظ بودجه دچار مشکل هستیم اما با کمک شما هنرمندان مثل گذشته کفش‌های آهنین به پا میکنیم و برای حل این مشکل قدم بر میداریم .
عظیمی در سخنان خود ضمن اشاره به سه کتاب چاپ شده قبلی و دو کتاب آماده چاپ در سال‌های قبل از سال ۹۸ از زحمات استادان داود کیانیان و منصور خلج ، نشر ثالث ، بنیاد ادبیات نمایشی و آقای حسینی پور و همکاران موسسه برای انتشار کتاب ها قدردانی و برای ادامه انتشار این اتفاق از سوی موسسه هنرمندان پیشکسوت قول همکاری داد.
با تاریخ بیگانه هستیم
در ادامه داوود کیانیان گفت : وقتی ما با تاریخ گذشته خود بیگانه هستیم انتظار داشتن از هنرمندان تئاتر کودک که از تاریخ تئاتر خود آگاهی داشته باشند انتظار بی‌جایی است . وقتی ما با تاریخ خود بیگانه هستیم و آن را نمیدانیم تکرار اشتباهات گذشته طبیعی به نظر می رسد . و نه تنها تاریخ کتبی و مدون تئاتر کودک را نداریم حتی فاقد تاریخ شفاهی آن نیز هستیم .در حالی که تاریخ سازان هنر تئاتر کودک ما خوشبختانه هنور در قید حیات هستند و گنجینه ای از تجربیات هسند . راستی کاشکی زودتر از این ها به فکر تهیه این تاریخ شفاهی می افتادیم ، زمانی که هنوز زنده‌یاد جبار باغچه‌بان در قید حیات بود ، زمانی که میشد با بیژن مفید نفس به نفس صحبت کرد ، زمانی که میشد با اردشیر کشاورزی ، کامبیز صمیمی مفخم و جواد ذوالفقاری مصاحبه کرد.
بدون پشتیبانی مالی نمیشود گامی به جلو برداشت
کیانیان در ادامه سخنانش اضافه کرد : این مهم نخست با همت اعضای بنیاد نمایش کودک که همگی از فعالان عرصه تئاتر کودک هستند کلید خورد.با اینکه این اعضا تمام توان خود را در این راه گذاشتند اما بدون پشتیبانی مالی نمیشد گامی به جلو برداشت .
اکنون هنگام انتشار کتاب‌ها فرا رسیده بود و نیاز به بودجه ویژه ای داشت که بنیاد آن را دارا نبود . به نهادهایی که به طوری با این کتاب ارتباط داشتند پیشنهاد چاپ دادیم در این میان تنها موسسه هنرمندان پیشکسوت پا پیش گذاشت و جناب حسینی‌پور – مدیرعامل وقت موسسه هنرمندان پیشکسوت – با یک قرارداد 3 جانبه با حضور نشر ثالث این همکاری را آغاز کرد.
اکنون این کتاب‌ها با حضور سیدعباس عظیمی – مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت – مدیریت توانمند و مهربان این خانه هنرمندان پیشکسوت در حضور شما بزرگان افتخار رونمایی پیدا کرده است .
به دلیل مشکلات اقتصادی بازی کردم
بهرام شاه محمدلو ضمن خسته نباشید به بنیاد نمایش کودک و موسسه هنرمندان پیشکسوت گفت : من دلم میخواست که میتوانستم از سالی که کار کودک را آغاز کردم این عرصه را به طور مداوم ادامه دهم . اما متاسفانه به دلیل شرایط اقتصادی و کسب تجربیات دیگر مجبور به بازیگری ، کارگردانی و غیره شدم . اما اگر متمرکز روی کار کودک بودیم نتایج به دست آمده به مراتب اصیل‌تر ، عمیق‌تر و درست‌تر بود .
سال خوبی را گذراندم
عبدالرضا فیاضی از دیگر فعالان حوزه کتاب در مورد این مجموعه کتاب گفت : در گفتگو با آقای کیانیان آنقدر صحبت کردم که خود فراموش میکردم چه چیزی را گفته ام . منظورم این است که کار بسیار دشواری است انتشار یک همچین مجموعه کتابی . احساس میکنم امسال با همه مشکلاتی که بود سال خوبی را گذراندم . این فرصت عجیب برای من پیش آمد که چند روز پیش آئین رونمایی دو کتاب صوتی بنده بود ، چهارشبه رونمایی فیلم مستند زندگی من بود و امروز هم که در موسسه هنرمندان پیشکسوت رونمایی از این مجموعه کتاب .
منصور خلج هنرمند پیشکسوت حوزه تئاتر کودک : من فقط میخواستم عرض کنم که این پروژه ادامه خواهد داشت . در بخش اول ما 7 نفر را منتشر کردیم . از 32 نفر مصاحبه گرفته شده که امیدوارم در ادامه همه این ها بصورت کتاب منتشر شود. و امیدوارم موسسه هنرمندان پیشکسوت حمایت خودش از ما را ادامه دهد .
هیچ ملتی بدون روایت وجود ندارد
قطب الدین صادقی : هرکس و در هرجا گامی برای فرهنگ کشور بردارد دستش را میبوسم . درود میفرستم به آقایان کیانیان و خلج و جناب آقای عظیمی که بانی این کار شدند. من بخشی از عمرم را در بخش پژوهش دانشگاهی گذرانده‌ام میدانم که یکی از وظایف هر نسلی آوردن اندکی نظم در گذشته آشفته است . گذشته تکه‌تکه و پراکنده است ما معمولا سعی میکنیم مثل کوزه شکسته این تکه ها را جمع کنیم و آنچه را که گم شده است را به یاری تئوری و بعد تخیل اصلاح کنیم که کار بسیار دشواری است.اکنون که همه کسانی که در این عرصه استخوانی خرد کرده‌اند حضور دارند و میتوانیم صدا و روایت خودشان را بشنویم کار بسیار آسان تر است. بنده این مجموعه کتاب را که یک تاریخ مشترک با این اقدام ابتکاری مثل یک منشور و از زوایای گوناگون و همچنین از زبان افراد فعال این عرصه روایت کرده‌اند را یک عمل دراماتیک میدانم . این سرنوشت فرهنگی فقط از نگاه یک یا دو نفر روایت نشده است ، بلکه از نگاه اکثر فعالین این حوزه کار شده است.
و نکته مهم تر این است که ملت ها را روایت ها میسازند و هیچ ملتی بدون روایت وجود ندارد.حافظه تاریخی و حافظه عاطفی ما تشکیل شده از روایت است . ما اگر از خودمان روایت نکنیم کسان دیگری روایت میکنند که سخن و پیام ما در آن نیست و به نفع خودشان روایت می کنندد .حالا که به بیان رسیده ایم و نهادهای آموزشی و پژوهشی و همچنین نهادهای تولید فرهنگ داریم ما باید به این روایت احترام بگذاریم .
اگر هنوز این ملت وجود دارد چون راویانی مثل فردوسی ، سهروردی ، حافظ ، مولانا ،سعدی و …داریم .
ما به اعتبار این روایت ها است که همچنان دور هم هستیم و هم را درک میکنیم و یک تصور واحد از جهان داریم و همینطور یک تصویر منسجم از خود به جهان داده ایم.
اجازه دهید تئاتر را به مدارس بیاوریم
رضا بابک :کار بسیار بزرگی است .ما برای کودکان هرچقدر کار فرهنگی انجام بدهیم باز آن کار کم است .هر جامعه ای اگر بخواهد اصلاح شود اول باید از کودکان آغاز کند. ما باید آینده نگر باشیم .
ما بارها به آموزش و پروش این پیشنهاد را داده ایم که اجازه دهند ما تئاتر را در مدارس ببریم و اجرا کنیم و از طریق فیلم ، تئاتر ، شعر و موسیقی به بچه ها آموزش دهیم تا آینده ای روشن داشته باشیم .
همچنین رضا بابک در انتهای سخنانش شعری از سروده های خودش را تقدیم به سید عباس عظیمی کرد .
در پایان با حضور احترام برومند ، داود کیانیان ، رضا بابک ، منصور خلج ، بهرام شاه محمدلو ، عبدالرضا فیاضی ،قطب الدین صادقی و سیدعباس عظیمی از مجموعه کتاب تاریخ شفاهی یکصد سال تئاتر کودک و نوجوان در ایران رونمایی شد .
